„Демократия то кед худобни, а нє тоти цо маю маєток, панове.”

– Аристотел (384. п. н. е. – 322. п. н. е.)

Пришол час же бим дотхла тему хвильковей войни, и пробовала зложиц даяку цалосц. Кажди раз кед пишем о даякей теми котра ми можебуц нє нательо блїзка, здогаднєм ше облюбеного Сократа и його досц познатого виреченя ,,Знам же нїч нє знам”. Дакеди наисце думам же знам дацо, а дакеди же нє знам наисце нїч, а можебуц то так праве прето, бо и саме спознаванє дачого ма свойо вецей боки котри нє можеш вше добре познац. Праве так и сама война ма тельо вельо боки, причини, вигварки и винїмки же чежко буц сиґурни до того же наисце видзиме войну як цалосц котру можеме симпликовано потолковац. Правда же конфликти медзи Україну и Русию тирваю уж роками, алє шицко цо варло поцихи, нагло бухло у фебруару 2022. року.

,,Якого су лєм щесца народи котри маю допиту историю.”

– Монтескє (1689-1755)

Тото виреченє бим наисце повязала зоз Руснацами. Но, нє думам же Руснаци маю допиту историю, напроцив, алє знаме же кед бизме на папер мушели записац историю Руснацох у войованю, нє так же би ту пенкало вельо робело. Як єден скромнєйши народ котри миролюбивей природи, сочувствуєме зоз шицкима народами котри прецерпели и церпя шицки очкодованя под час войнох. Война як така у каждей индивидуи може виволац рижни чувства и здогадованя котри го доведу до становиска глїбшого роздумованя.

Приповедки коло ДНР, ЛНР, Евромайдану, Донбасу итд. нє буду у тей хвильки започати, то вше дзечнє препущуєм фаховцом. Идземе даскельо ґарадичи далєй и повагу унапрямуєм ґу людским очом котри ше припатраю на войну на свойо способи и зоз особнима чувствами. Поволала сом особи зоз рижних фахох же би ми винєсли свойо особни становиска и чувства котри маю спрам хвильковей ситуациї медзи Україну и Русию, так же за тоту статю свойо вияви дали Иван Канюх (предсидатель Роботного цела за младих Националного совиту Руснацох), Оленка Живкович (новинар дописователь), Любица Няради (просвитни роботнїк-педаґоґ) и Саша Сабадош (директор Заводу за културу войводянских Руснацох). З оглядом на особну конзервативносц, окреме бим видвоєла вияви котри ми дали парохове о. Владислав Варґа и о. Владимир Еделински Миколка з особнима становисками о войни и єй кохеренцию зоз християнством.

,,Тота война цо ше хвильково случує у України думам же нєсподзивала цали швет. Tо нїхто нє обчековал, анї сама українска держава нє обчековала же дожиє таку инвазию яку дожила з боку Русийскей Федерациї. Кед сом видзел перши слики котри вишли у медийох, то ме такой здогадло на НАТО бомбардованє 1999. року и такой перше цо сом почувствовал то було вельке сочувствиє зоз людзми котри церпя, исте тото цо ми прецерпели спомнутого року. Тиж так, бул сом досц розчаровани до людзох у Сербиї прето же ше пошвидко зявели коментари котри були як на фодбалским змаганю, то єст же ше твардо навияло за Русийску Федерацию и же ше вообще нє роздумовало о тим же єдну державу нападла вельо векша держава. Думам же жительство Сербиї дакус помишало улоги же хто ту жертва а хто ту аґресор, цо спрам мойого думаня то Русийска Федерация” – гвари Иван Канюх.

,,Особнє сама нє потримуєм нїяку войну, думам же кажда война приноши страданє поєдинца и страданє дружтва як такого. Нє иснує война котра як пошлїдок нє ма утрати. Найчастейше страдаю звичайни людзе котри нє маю вибор, нє можу сцекнуц зоз окруженя котре их огранїчує у їх особней шлєбоди – чи би участвовац у войни чи нє. Боїм ше и виповесц тото цо ми страшне, кед роздумуєм яки будзе конєчни виход того зраженя. Война у котрей єдна держава вошла на територию другей держави, аж и кед мала оправдани причини, нє може закониц без руйнованя и людских утратох, а познєйше и зоз посттрауматским стресом. З оглядом же єден бок ма нуклеарне и хто зна ище яке оружиє, нє знам як ше тото закончи. Можлїве же ше закончи зоз нуклеарним вдереньом котре нїкому нє одвитує. Наздавам ше же тот бок свидоми того и же тоти котри одлучую о тим свидоми пошлїдкох. Гоч други бок нє ма таки средства, або их ма менєй розвити як перши, а их потримую други держави котри маю нуклеарне оружиє и кед ше умишаю… Нє випатра же будзе добре. Наздавам ше же розумни людзе преовладаю у тим шицким” – вияшнєла ше Оленка Живкович.

,,Нїґда сом нє була за насилство и войну анї як чловек, анї як просвитни роботнїк. Воспитована сом у рускей фамилиї на традицийних и моралних вредносцох котри нє маю вик тирваня и котри у мнє моцно зажили зоз чувством за правду. Война нїґда нє принєсла добре нїкому, а вше пошлїдки войни то руйнованє, економски колапс, людски жертви, плач мацери за страценима синами. Война нєхумани и насилни способ ришованя проблемох. За мнє особнє война помедзи Русию и Україну у 21. вику нєобчековане и нєприлапююце ришованє проблемох двох нєзависних державох. Обидва народи нам блїзки, славянского походзеня, блїзки шерцу, менталитету, заєднїцких зме кореньох и приятельских одношеньох. Война дзешка вше приходзи зоз одлуками политичних моцох єдней держави, а страдаю людзе котрим ше нїхто нє питал чи жадаю войовац. У тей войни ше зна хто аґресор, а хто бранї свою територию. Двацец и перши вик дава вельки можлївосци у нєпоштредней и поштредней комуникациї и шицки проблеми би требали мац ришенє без насилства и войни, та и проблеми медзи державами. Особнє жадам же би ше война цо скорей закончела, бо цо длужей тирва останю глїбоки  пошлїдки у шицких сферох живота у обидвох державох. Наздавам ше же политичаре и на єдним и на другим боку буду порихтани глєдац конструктивне ришенє през догварку и конструктивну комуникацию, а оружиє охабя з боку” – гутори Любица Няради.

Оглядла бим ше на часц у котрей Любица гварела же политични моци приноша одлуки, а народ праве тот котри страда. Гварела бим же то корень и сущносц проблемох. Кадзи демократия? Кед повеме демократия (гр. demos (народ) и kratein (пановац)), векшина ту подума на глас народу без представнїкох и хаснованя моци, алє то лєм єдна файта демократиї котра ше наволує директна демократия и вона нєшка слабо заступена. Ю можеме видзиц у формох референдумох и инициятивох, як и оповолованьох. Друга файта демократиї то тота скрита, алє вельо заступенша репрезентативна демократия, дзе народ вибера свойого представнїка котри у їх мено будзе одлучовац. З того спознаня, можеме повесц же демократия и нє ма баш таке значенє за котре зме думали же ю ма. Хто ше питал ту чи народ вообще сце войну? Хто вибрал тих котри доведли до становиска войни? ДЗЕ демократия?

,,Война як концепт монструозна у пракси и прето сом процив каждей войни, алє кед дахто нападнути єдина опция одбрана. Проґноза резултату тей войни досц нєподзековна понеже нє маме шицки релевантни податки о моцох двох бокох и єдина сиґурносц то же по законченю зраженьох, а наздавам ше же, заш лєм, то дожиєме, останю поваляни городи и валали, вельо мертвих, рики слизох и нєнависц медзи людзми”, гвари Саша Сабадош, котри на друге питанє о уплїву медийох гварел шлїдуюце: ,,Улога медийох би требала буц така же би явносци давали правдиви факти, алє вони часто служа як пропаґандне орудиє. Гоч потребне у войни охрабровац народ, нє треба то предавац як обєктивне средство явного информованя. Моц медийох у народзе огромна и прето потребни барз високи морални уровень при людзох хтори их водза. Боїм ше же таки случаї барз ридки”.

Дружтвени мрежи и медиї – фронталне оружиє двацец и першого вику?

За препознаванє релевантних и правдивих висткох попри одредзеного уровню едукациї потребни и даяки интелектуални уровень дзекуюци котрому розум нє будзе з першого вериц шицкому цо пречита. Доступносц векшини информацийох вше баржей рошнє док людска свидомосц, одвичательносц и морални уровень котри Саша спомнул, одвиваю ше обратно пропорционално, односно, зменшую ше. Написани слова прейґ екранох нє мож дотхнуц и почувствовац їх цеплоту, видзиц скрите значенє, дознац чи су вообще правдиви итд. Шицко цо видзиме то лєм видуркани слова, без позадини же хто вообще стої за тима словами. Вистки путую у секундох, без преверйованя же чи то наисце так. Людска обшеднутосц же би прицагла повагу поцагує гранїци нормали теди кеди им одвит од дружтва важнєйши од самого змисту обяви и єй точносци. Дружтвени мрежи и медиї можу буц и на хасен, алє и на чкоду, у зависносци од цилю самого хаснователя. Шветово медиї тоти цо преноша рижни вистки о войни и на таки способ информую швет о случованю, алє чи тот акт ма за циль исц на хасен дружтва чи нє, питанє…

,,Думам же дружтвени мрежи, Ют’юб, Инстаґрам итд барз уплївую на роздумованє и ґенерално попатрунок на швет при младих людзох. Думам же ту найвекши проблем алґоритем на хтори функционую дружтвени мрежи, бо вон зазначує цо людзе провадза и вируцую подобни одвитуюци змисти. Та так, и у тей ситуациї, кед провадзице информациї котри приходза зоз русийских медийох, вец вам буду вируцовац русийску верзию приповедки. Як особа котра новинар уж штири роки и по фаху абсолвент историї, знам же кед чловек сце пренайсц правду муши ше информовац зоз вецей жридлох, и прето треба буц осторожни же цо нам ше сервира зоз заходу або востоку. Потим, на основу вецей информацийох и власного розсудзованя треба принєсц свойо власне заключенє. Кажде муши буц свидоми же до правди нє лєгко дойсц и же треба вельо особного труду же би ше дацо пренашло, а нє скакало на першу лабду. Док з другого боку, ту и нашо особни вредносни становиска, же цо ми тримаме за злодїйство, цо оправдане а цо нє, алє гоч як думам же у 21. вику едукация о тим же цо преверена информация а цо нє вшелїяк потребна” – дума И.К.

,,Кажди медий у каждей держави, кед є явни сервис, нє може буц нєутрални, алє провадзи политику своєй держави по одредзеним питаню, та так и по питаню зраженя у України. Пропаґанда, яґод и у нас, Горватскей, Босни и Герцеґовини дзеведзешатих рокох присутна у шицких явних сервисох, то єст державних сервисох. З оглядом на интернетски можлївосци, може буц пласоване гоч цо. Нєзависни медиї пласую, поведла бим, точнєйши информациї и допущую особи же би сама принєсла заключенє о тим цо у питаню. Дезинформациї єст превельо, у служби каждого заинтересованого боку и то цошка цо може лєм збунїц и огранїчиц людзох котри би сцели свою слику о збуваню створиц. Векшина вери медийом котри дириґовани зоз державних политичних центрох моци у каждей, подцагуєм каждей держави у швеце. Нєт вельо информациї котри би указовали на виродостойносц. Особи нє научени як розликовац у медийох точни и преверени информациї, информацийна култура нам слаба, маме притоку ґу популизму и нє научени зме преверйовац информациї. Велї прешлїдза информациї котри ше познєйше укажу як погришни, нєправдиви и нєточни. Хиби нам, шицким возростом, починаюци од наймладших, информатична писменосц” – закончує О.Ж.

Вельке и досц битне питанє котре ше муши поставиц то же цо млади людзе на котрих швет остава думаю нє лєм о хвильковей теми, алє и вообще о актуалних темох котри важни и за терашню хвильку, и за блїзку и далєку будучносц. По питаню того можем повесц же мам особне искуствиє котре настало праве тераз кед сом глєдала собешеднїкох за тоту статю. Я, як млада особа, нє могла найсц тиж так єдну младу, елоквентну и заинтересовану особу котра би подзелєла свойо становиско о войни. Заключела сом же млади нє сцу приповедац о таких темох пре даскельо причини. Перша причина би була нєдостаточна информованосц и едукация о дзепоєдних темох цо водзи ґу нєсиґурносци и нїзкому самодовирию, як и нєкомпетентносци за дискусию. Друга причина би бул страх од нєприлапйованя думаня и осудзованя, бо нєшка дружтво функционує по принципу “Лєбо ши у векшини и прилапени, або у меншини и нєприлапени”. Треца причина би була єдноставна нєзаинтересованосц. Иван Канюх праве тота особа котра надосц часу препровадзує зоз младима, та могол подзелїц и свойо искуствиє по питаню младих и їх становискох о войни:

,,Ище у младосци треба же биш одламал палїчку на котру ше будзеш операц у старосци”
– Конфучиє (551. п. н. е. – 479. п. н. е. )

,,Думам же млади нє нательо заинтересовани за тото цо ше случує и можем повесц же сом розчаровани. З оглядом же провадзим коментари на дружтвених мрежох, насампредз на Фейсбуку, и вецей раз сом участвовал у дебатох у коментарох зоз младима Руснацами. Русофилия барз моцна при младих, алє тота русофилия праве тота цо иснує уж децениями у Сербиї, а то тот мит о Русох як спасительох. Я нє гварим же медзи народами котри жию у Сербиї и Русиї нє исновали сотруднїцтва и приклади добрей пракси сотруднїцтва заєднїцкого войованя, шицко то стої, алє людзе цемни зоз тоту любову або фанатизмом спрам Русиї на таки способ же вообще нє можу розлучиц цо ше насправди случує. Тоти млади з котрима сом дебатовал критиковали даяких наших людзох котри виражели сочувствиє або потримовку України, и опитал сом им ше прецо их чудує же дахто сочуствує зоз народом и державу котри абсолутно нападнути. Ми можеме тераз до рана дебатовац же прецо Руси нападли, чи НАТО насправди загрожел Русию чи нє, алє Русия була тота котра направела перши крочай и праве ту маме чарно-билу слику. И у тих дебатох у котрих сом зоз лоґичним розсудзованьом пробовал победзиц, знова тоти млади нє сцу припознац же Руси можу буц неґативни. Я нє любитель НАТО-а, то нє орґанизация котра ше бори за мир у швеце, думам же то лєм єден империялистични союз и на подобни способ доживюєм и Русию; як єдну огромну державу котра ма империялистични намири и котра у своїм сушедству малтретирує менши держави як цо то и НАТО робел. Ми, место же бизме як єдна мала держава сочувствовали зоз другу малу державу наспрам Русиї, ми фанатично навияме за Русию.”

Ту дзе млади, ту и образованє. Дзечнє сом водзела розгварку по тим питаню зоз Любицу Няради котра успишни и познати школски педаґоґ, алє и особа котра ше вельо пошвецує рускей заєднїци. През розгварку о рижних пременкох, становискох як и новосцох вязани за уметносц и литературу, конкретно о русийскей, Любица виявела шлїдуюце:

,,Ришованє проблемох помедзи Русию и Україну през воєне зраженє за мнє як просвитного роботнїка нєприлапююце. Ми млади ґенерациї котри нам преходза през школи и образовну систему Сербиї учиме же ше проблеми ришую конструктивно и през квалитетну комуникацию двох бокох котри у проблемох. Тота война, без огляду як ше закончи, нє требала би мац нїяки уплїв на образовну систему гоч у хторей держави. Зна ше вредносц и уметнїцки досяги и єдного и другого боку. Вируцованє зоз наставних змистох русийских уметнїкох, бо Русия вивершела аґресию, було би погришне и нєприлапююце. У будучносци можебуц буду до змистох историї як наставного предмету уруцени воєни зраженя помедзи Русию и України цо зошицким нормалне и будзе часц сучасней историї.

Ми, Руснаци, и нашо школи часц образовней системи Сербиї и змисти образованя и воспитаня наших дзецох одредзени зоз законску реґулативу на териториї цалей держави. И на нас як Руснацох тота война би нє требала мац директни уплїв на образованє и воспитанє наших дзецох. Ми, одроснути припаднїки нашей рускей заєднїц,и маме приятельох и блїзки вязи, аж и фамелийни, на обидвох бокох. И я особнє мам приятельох и зоз України и зоз Русиї, и тото зраженє нє може погубиц и розтаргнуц тоти вязи котри ми мили, блїзки шерцу, котри мою животну драгу прикрашели зоз щирима чувствами и приятельством занавше.”

Як цо сом на початку уж наглашела, кажде хто як и я, конзервативна особа котра почитує прави духовни вредносци, окремну увагу прида и дальшому тексту котри пошвецени християнству. Скромносц, понїзносц, велькодушносц и безусловне пребачованє лєм даєдни од квалитетних характеристикох дозретого, моцного и правого християнского чловека. Война єдно вельке и озбильне виволанє през котре треба щиро любиц обидва боки. Любиц, и скорей шицкого, пребачиц. Людзе у нєшкайшим “ню єйдж” часу думаю же жию по принципу рационализму и тоти особеносци за нїх маю иншаки назви – слабосц, мегкосц, наївносц, дволичносц и лабилносц. Вони свою нєзависносц витворюю зоз оддальованьом од ближнїх, чувства поцискую и тримаю у себе, каменюю свойо шерцо же би було жимне и тварде, и то шицко лєм же би ше их охарактеровало як моцних людзох. Чежа ґу шлєбоди и нє похопюю же вони уж загарештовани раби власних чувствох. З другого боку, чловек котри ше нє ганьби прилапиц, упознац и указац свойо чувства (цо єднаке прилапйованю себе), у своїх рукох ма гарсц моци котру унапрямує и свидомо хаснує за балансованє рационалносци и емоционалносци чий пан постава. За мнє особнє, Руснаци вше знали ценїц прави сентиментални вредносци, бо их одвше характеровал моцни дух зоз цеплу душу. Алє, на котри способ нєшка повязуєме християнство, войну и терашню хвильку?

,,Вира нам потребна же бизме ше могли наздавац, надїя же бизме могли жиц, а любов же бизме могли жиц як културни народ.”
– Св. владика Николай

,,Сучасна технолоґия оможлївела нам же би хтошка швет у котрим жиєме наволал Ґлобални валал, а познате же на валалє “шицки шицких познаю” и нїч им нєдалєко. Так и у тим нашим швеце нїч нам нє далєко та аж и война котра там дзешка два тисячи километри далєко од нас. Прето дух войни надлєтує понад нашо глави, и прето подполно природно же чловека заплюшнє чувство страху кед ше о тим бешедує. Кажда война побудзує нєприємни обчекованя од правей лєбо задуманей опасносци.То бриґа за свой живот або живот своїх ближнїх, за здравє або за материялни, духовни або културни добра. Чловек у страху траци чувство своєй особносци, а источашнє го заплюскує чувство анксиозносци пре чувство нєбезпеки котра грожи. Тиж треба мац на розуме же страхи часто нє завиша лєм од поєдинца, алє и од окруженя и информацийох котри зоз окруженя сцигую, а то може увесц особу до ище векшей нєсиґурносци” – виявел о. Владимир Еделински.

Нє придава ше достаточну увага дачому цо ше наволує душа и дух. Без вири нєт анї духу, а чи без духу єст нас? Людзе ше под час рижних кризох и ситуацийох знаю страциц, цо ше наисце и тераз случує. И у таких ситуацийох, чи вира може и змоцнїц, чи вона лєм щезує медзи людзми?

,,У случаю нєшкайшей войни у України, траценє вири пошлїдок рокох и рокох живота без вири, дзе ше глїбока вира знїщела и нє було досц часу зажиц  по євангелиї свою виру, котра учи любиц нє лєм ближнього, алє аж и нєприятеля. Слухаюци одгуки дзепоєдних, видно кельо прави вирнїки порихтани ше ище баржей приблїжиц ґу Богу у молитви, алє нє лєм за власну побиду, алє и за мир медзи людзми. То видно и зоз порученьох дзепоєдних високих церковних представнїкох котри нє осудзую „нєприятеля“, алє модля Бога же би шицким дал похопиц же забивац брата то найвекши грих и хтошка, и попри санкцийох предпоставених, треба же би ше спроцивел команди штреляня и забиваня, бо таки єдного дня нє буду мац мира анї жиц, а анї умрец кед ше шицко тото раз застанови” – гутори о. Владислав Варґа.

,,Война, як вельке нєщесце за дружтво а самим тим и за поєдинца, може буц причина вельких животних и духовних ламаньох за каждого чловека. Екстремна ситуация у дакому змоцнї виру, алє часто ю у дакому и цалком зламе.У чаше вельких нєщесцох особа духовно дозрета у вири може духовно ище баржей вироснуц. Медзитим, особа котра виру прияла лєм поверхово, у чежких ситуацийох кед є виложена рижним нєприємним прициском котри нє може витримац, теди ше случи же придзе до “пуканя”, до розчарованя до людзох, до вири и до Бога. Прето, кед зме релативно добре вибудовани у вири, по самей природи стварох поволани зме помогнуц тим котри ше зоз свою бриґу чежше ноша” – визначує о. В.Е.

,,Року 1986. папа Йован Павло други порушал такволану Шветову Конференцию за мир (WCRP) на хторей участвовали представнїки шицких християнских Церквох, як и представнїки шицких релиґийох, та аж и найнїзшого ступню як цо то анимисти або индиянски поглавици. Шицки подписали же анї єдна релиґия сама по себе, у кореню нє учи мержиц або є за було яку войну чи зраженє. Єдна од подобних конференцийох була у Асизу 2016. року дзе бешедовали и папа Франциско, и верховни представнїк православних Церквох патриярх царгородски Вартоломей, представнїк русийского патриярха митрополит Иларион, а бул и терашнї патриярх СПЦ Порфирий. Правда, митрополита Порфирия домашнї екстремисти у СПЦ обвиньовали же побочкал папови руку, цо видзиме же як верхи церквох и релиґийох маю жридлово ясне видзенє миру, алє нє и нїзши, и повед бим нєпоучени або радикални духовни особи котри нє досц жию свою виру. Тих цо страдаю, як гварел паноцец академик и др проф. на факултету СПЦ – треба видзиц як наших мученїкох и нє врацац ше вше ознова до тих моментох, бо „злопаметанє” то вельки грих. А за тих котри робя зло, забиваю, нїща… треба ше ище баржей за нїх модлїц, бо су у векшей потреби пред Богом як їх жертви” – закончує о. В.В.

Хто ту наисце нєприятель?

,,Вшелїяк же найвекши нєприятель то зли дух, диявол, котри у самим слову ДИАБОЛЛО (гречески) ноши саму мисию, себе, а то значи ДЗЕЛЇТЕЛЬ, тот цо дзелї, роздзелює, розбива, приводзи до мержнї, до страху, а страх приводзи до предрозсудкох о другим и його злих намирох, та вец наставаю и нєпорозуменя, а вец и войни.” – о. В.В.

,,Вирски одвити на чежки животни питаня дакеди наисце можу парадоксално звучац, так би нам у тей хвильки Христ поведол: “Чули сце же поведзене: ‘Люб ближнього свойого, а нєнавидз свойого нєприятеля!’ А я вам гварим: любце своїх нєприятельох, модлїце ше за тих цо вас прешлїдую, же би сце постали синове Оца вашого, котри на нєбе, бо його слунко виходзи над добрима и над злима, и пада диждж на справедлївих и нєсправедлївих. Бо кед любице тих цо вас любя, яку будзеце мац плацу? Та чи то нє робя и митаре? И кед поздравяце лєм братох своїх – цо надзвичайне робице? Чи так нє робя и поганє? Будзце, отже, совершени, як совершени Оцец ваш нєбесни!” (Мт 5, 43-48).” – о. В.Е.

Цо ше случує знука Церкви?

,,Знука Церкви або церквох направени велї пременки… Велї одреаґовали аж и так же вєдно осудзели представнїкох церквох котри нє реаґовали на войну, то єст нє процивставели ше явно процив одвичательних цивилох котри воюю. Потаргали ше и дзепоєдни вязи медзи церквами, а даґдзе ше и баржей зєдинєли церкви праве у заєднїцким закладаню за обще добро швета и чловека, та ше вец нашли у правим християнским заєднїцтве котре Исус так жадал и охабел нам у своїм тестаменту, у остатнїх словох пред шмерцу – Оче, же би були шицки єдно як и ми єдно, я у Тебе а ти у мнє, же би швет поверел…” – закончує о. В. Варґа.

Статя ше закончує зоз порученями котри щиро написали о. Владислав Варґа и о. Владимир Еделински Миколка.

,,Бог створел чловека з велькей любови, а по приходу Христа дал нам заповид любови нє лєм спрам Бога и ближнїх алє нам дал СВОЮ НОВУ ЗАПОВИД : Так як вас я любел, так и ви тераз любце єден другого. Нєт векшей любови як положиц свой живот за своїх приятельох. И на концу, як гвари Христос – будземе судзени по любови, бо Бог то любов (Йоан…) то єст цо зме, добре чи зле зробели єден другому, ЙОМУ зме зробели. Тот суд нас чека шицких и нїхто му нє вимкнє. Прето, вихаснуйме нагоду пременїц свойо одношеня перше зоз своїма найблїзшима дома, у сушедстве, медзи иншакима народносцами и вирами… та вец будзе вшадзи мир. Кед би кажди, гвари єдна восточна мудросц, у своїм малим окруженю зробел єдно мале добре дїло – швет би пошвидко постал рай на жеми.”

о. В. Варґа

,,Святе писмо нам поручує же нам сам Бог гварел: “Нє, нє напущим це и нє зохабим це” (Єв 13, 6).Бог нам обецує же нас нє напущи, алє и ми би требали жиц так же би зме нє напущели Бога. Нашо блуканє у вири и рижних филозофийох одцагує нас ґу стваром котри нам у живоце нє требаю, а оддалює нас и од Бога. Особа котра церпи аж и у чежких часох лєгчейше подноши свою трапезу кед ше намага очувац Бога у своєй Блїзкосци. Бог на рижни способи може буц зоз нами, да ми знаме або анї нє. Но, знаме же може буц у молитви, приватней або заєднїцкей. Може буц у Божим слову, може буц у рогварки, бо и сам Христ гварел: “Дзе двоме або троме собрани у мойо мено, там я медзи нїма” (Мт 18, 20). На концу, Бог може буц у моїм ближнїм, бо сам Христ гварел: “Цо сце нє зробели єдному з тих найменших, анї мнє сце нє зробели” (Мт 25, 45). Прето чувайме Бога у своїм живоце на було хтори од тих способох и Бог будзе з нами, а дзе Бог там нєт места за смуток и розчарованє.”

о. В. Еделински