Доброго здоровля, цімборы. Хочу вам розказати за дашто, што ми ся стало минулый гȳд, но што ми до типирь сидит у голові, што ня казит тай мерфелит, ги тирня у нозї. Пораз ня просто мереґує, а пораз онь болит.

Спозад специфікы мойих інтересȳв інтернет ня часто зводит уєдно из ентузіастами вшелиякого филя. Подаколи тото сут люди, што люблят нашу бисїду. Подаколи вто сут люди, што сут любителями нашої бисїды лишек «пуд віґаном» даякої другої… За тото мож довго розказовати, у мене типирь є другый, дуже специфічный момент. Знав им ся у єднȳв соціалнȳв сїти из чоловіком, котрый вырȳс у родинї, што бисїдує по-російськы, но вȳн сам яв ся быти ентузіастом бисїды украйинської. Спозад того, ож в реалнȳм животови вȳн майбȳлше знав ся якраз из літературным стандартом, тай готово, зачав ся інтересовати ай реалныма діалектами. Пораз чинив у свойив соцсїти публікації из даякыма давньыма украйинськыма словами, котры бы замінили модерный «вароськый суржик», обы гіпотетично наблизити бисїду ид народнȳв. (Ци ид языкови днишнього народа, ци народа сторȳчной давности – окрема бисїда.)

Його публіка є такі самі молоді люди, ги вȳн. Дуже го люблят тай радо принимавут його «старі неолоґізмы», шырят на інтернетови його публікації, старавут ся так само писати, рахувут його, молодого, авторітетным чилядником, слухавут го. В тому, направду, не вижу нич пȳдлого. Тото є скорше дашто іншпіраційноє, радый бы брав из нього приклад. Исе ушытко не рахувучи, же тот дїтвак, нагадаєме си, мав свойим первым языком домак другый. Можете си представити? Чилядник, котрый не мав первов бисїдов украйинську, типирька є тым, тко надыхат другу молодеж писати по-украйинськы.

У єден динь вȳн опубліковав допис за єдно конкретноє слово, котроє ниґда шуга не чув, но найшов його у ориґіналах текстȳв Лесї Украйинкы (Лариса Петрȳвна Косач). Оформив го юный ентузіаст стандартно про свою рубрику – розказав накурто за тото слово тай дав пару прикладȳв його хоснованя, а запервоє дав приклад из текста авторкы.

Реакція была моментална, чилядь яла ся тото шырити, ги усе. Люди тото люблят, хотят ся навернути ид «історично правилнȳй» бисїдї. Стало ми выд того дуже сумно, даже бȳлше – я ся мало не насердив. Знаєте чого? Бо тота сама чилядь дуже слабо, авадь даже скорше неґатівно реаґовала на тоты самі змаганя выд мене.

Но туй є єдна дуже читава разниця: я пробовав презентовати чиляди слова, які я чув у хоснованьови — котры я не вычитав, ай тямив (!) из живота — но мене псовали тай обзывали, ож я си ушытко лиш придумав. А туй сирохман дашто вычитав у двасторȳчных текстах тай готово! Став популарным, усї го люблят. Мож казати, ож просто ми было завидно? Айно, бізȳвно! Исе даже не прячу! Было ми завидно, ож дакому позволено пропаґовати хоснованя рȳдної автохтонної лексікы, а датко за руно тото самоє змаганя дȳстане гȳно з лекварьом тай нич до псованя.

У чому тоды роздїл межи сима двома припадами? У чому роздїл межи мнов тай тым сирохманом? Всьо дуже просто: вȳн пропаґує бисїду украйинську, котра типирь є у патріотичному трендови державы Украйины. Розказує за слова, котры ниґда не чув тай найшов у старых книжках. А я — просто пропаґуву бисїду Карпатськых Русинȳв, слова, котрі ня навчила мамка из няньком, які я знав щи спереґ тым, як ся навчив читати.

Молоді люди, як выдсі, так издалека, знавут ня пораз ганьбити, ож пишу дуже штучно, ож пишу не так, ги наживо люди говорят. Минї исе домак смішно чути, бо не розуміву — што выд ня чекавут? Люди живут двойныма стандартами, єднов руков честувут свою літературну украйинську, ганьблячи украйинсько-російськый суржик, а другов руков пишут ми, ож мої тексты сут не доста натуралні, бо не пишу йих суржиком русинсько-украйинськым. Я тото перфектно знаву, ож типирь чилядь скорше уповість «канєшно» замісто «е, но, слухай»; ож скорше уповість «тіпа сяк» замісто «даяк сяк»; скорше уповість «встрічают ся» замісто «ходят разом». Айбо исе є вже резултат асимілації, а я на тото пробуву никати малинько инак.

Щи-м застав мало май старшых люди, котрі сякый модерный «новояз» не дуже бы розуміли. Сижу си та думаву: ба як бы тота старша чилядь могла комуніковати из тыма правнуками, кобы не позирала украйинськый телевізор тай російські шов? Ачий доста тяжко. У свойих текстох провбайлуву брати слова, котрі бы, теоретічно, были єднако понятні ай єдным, ай другым. Айбо помежи тых слȳв многым май ся буде цїнити ипен «бабчиноє слово», такоє слово, котроє чув им не у телевізорови, ай чув выд живых люди.

А дале пак ид минї у коментарі пишут люди, ож чиню дурницї, ож придумуву слова, котрых не є ниґде. Пораз ня сякоє дуже злит. Горит у минї удну зага зарявкати на них: «Та помыйте уха та послухайте свойих старшых!» Тай кидь уже сяк, кидь говориме за придумані слова, давайте провернеме ся ид Лесї Украйинцї, котру кладут у добрый приклад сокотачкы украйинської бисїды. Давайте не забывати, ож она выд свого пера увела в украйинськый язык такі слова ги «промінь», «провесна». Олена Пчілка свойив руков уписала в украйинську бисїду слова «мистецтво», «переможець», «палкий», «нестяма»… Список мож продовжити дале, айбо смысел не у исписови слȳв. Тото сут авторы, на котрых ся днись рунявут люди. Тото сут люди, из писем тай творȳв котрых типирь молодеж надыхат ай своє письмо.

Розумієте іронію ситуації? Дниська жиют люди, 20-25 рокȳв мавут, ганьблят мене за тото ож я гибы «придумуву» собі слова, — а самі наслїпо говорят словами, котрі «придумали» йих авторітетні писателі двіста рокȳв назад.

Субєктівно си думаву, ож исе усьо є доста несправедливо; ож, беручи сякі єднакі входні дані, чилядь судит мене сугубо подля свої патріотичної позиції, а не подля того, што я направду роблю. Спозад сього часто хоче ся уповісти: «Е, гузиця, лишу ся всього», тай повытирати усьо, што начинив им. Айбо ци буде тото добре? Ци буде тото правилно?

Стратив им уже немало часу тай сил на тото, не обы ся навчити дашто новоє, — ай обы хоть не стратити вже тото, што мав им. Ниґда бы-м не думав, ож исе буде так тяжко. Ож буде так тяжко просто удержати у себе в руках своє слово. Но благо маву туй вас усьых — люди, котры ня пуддержали, розказали ай за свої слова. Розказали ай за свої приклады, пояснили, як ся каже у вас дома, тай чому исї дві похожі слова помежи собов путати не мож. Хочу Вам усьым подяковати, бо даєте ми мотивацію писати бȳлше тай дале учити ся выд вас.

Закидь туй єсьте, затидь буде жити бисїда! Бо щи пару рокȳв назад им си думав, ож уже всьо страчено, ож уже нїшто ай пробовати, та благо не угадав им. Бо каждый новый динь находит ня бȳлше люди, приходят ид минї из свойими ідеями тай ентузіазмом, из повными світла вȳчками. Вірю, тай знаву — мы из вами щи не раз заприказуєме по-нашому, по-руснацькы, бабчиным словом.