Основна ідея вымазуваня Русинів містит ся в двох полученых зо собом концепциях. На єдным рівни аналізы маме реальніст самого вымазуваня Русинів. Може то быти урядова політыка, присвоюваня нашых народовых героів або поменшаня вартости нашого языка през класифікуваня го як диялекту. Реальніст тых діянь была старчаючо описана в попередніх розділах.
Рівен высше находит ся концепция соспільной і інституцийональной опресиі. Соспільна опресия то неґатывны переконаня і діяня против Русинів на соспільным рівни. Єй приміром може быти ситуация, в якій не можна в своій роботі бесідувати по русиньскы, бо в тым середовиску розвинуло і зміцнило ся переконаня, же тот язык належыт до низшой соспільной клясы.
Такы процесы были творены в ціли вымазуваня Русинів і фунґуют доднес. Натоміст інституцийна опресия розвиват ся в вынику діянь або політыкы вводженых на інституцийональным рівни. Видно ю в тым, же Русины не можут репрезентувати своі інтересы в державній політыці, бо не сут офіцийні узнаны за народову меншыну і сут поступово піддаваны ріжным способам вымазуваня. Получыня тых практык медже інституциями і соспільныма середовисками называт ся структуральном опресийом. Того власні досвідчают Русины з Украіны.
Закля підеме дальше, треба розуміти ріжницю медже двома рівнями вымазуваня. Жебы перемочы тоты процесы, треба не лем бороти ся з самым актом вымазуваня, бо нашом правдивом цілю єст зміна системовых проблемів. Найбарже ефективным способом діяня єст ясне называня проблемів, што зміцняют тото явиско в соспільстві. Кєд іх демаскуєме, можеме приближыти ся до стану, де такій рівен опресиі буде неможливе утримати.
Ідентыфікувати вымазуваня Русинів єст легко. Кєд штоси не узнават нас як політычно самостійный або осібный нарід або фальшыво нас представлят деякым інчым способом, єст вымазуваньом з дефініциі. Як видите, попереднє речыня не повідат, же то ся мусит робити свідомі. Кєд хтоси свідомі не хоче брати участи в вымазуваню Русинів, то не значыт, же того не робит, головні на рівни особистых постав або переконань. На такы інциденты треба реаґувати інакше, але загалом они основаны на тых самых структуральных моделях, што діют против Русинам.
Тот простый процес може ся стати барз тяжкій, кєд не мате основных знань до зрозумліня ситуациі. В такых припадках рекомендуєме поглублены досліджыня, головні про активістів, єднак способы вымазуваня Русинів основаны на окрисленых принципах. Пониже вымінено іх в пунктах, жебы дати упорядкуваный образ.
- Пропаґанда, што вызначат Русинів інакше, як самостійный нарід (нп. Русины сут аґентами Росиі або Мадяр).
- Творіня фальшывых статистык в ціли попертя делеґітымізациі Русинів.
- Присвоіня етнічных Русинів і іх роботы як части інчого народу.
- Упереджены досліджыня про фінансовы або ідеолоґічны причины.
- Культурны переконаня, напримір о тым, же Русины не можут «бесідувати поправні» або бесідуют планным диялектом украіньского языка.
Єден з найліпшых примірів сучасного вымазуваня Русинів вказал ся на Твіттері, коли то державный урядник, промуючы укранізацию таблиц в Кыйові ствердил, же назва єдной з улиц остане змінена на улицю Анди Варголы, суґеруючы, же был він Украінцьом. В наступным твіті хыбні ствердил, же Варголова родина походила з західньой Украіны, а фактычні походила з Пряшівской Руси на Словациі.
Старчыт повісти, же николи за тото не перепросил. Векшына проб вымазуваня не єст так цинічна, як та вказана гев, єднак можна видіти, же маме до діла не лем з бортаками в інтернеті. Загрожыня зачынат од окремых осіб і кінчыт найвысшыма властями декотрых держав. Тото само ся не скінчыт, як нич з тым не зробиме.
Іншы приклады можеме найти у анонімных аккаунтах, котры нароком розмывают границі медже правдом і неправдом, жебы промувати націоналістычный проґрам. Єдным з найінтереснійшых выпадків є спріба зробити термін “Підкарпатска Русь” синонімом “Карпатской Украіны”, як можеме видіти ту.
Наша мінімальна ціль то едукувати Русинів о методах іх вымазуваня і структуральной опресиі. Можна тото осяг-нути так през централізуване, як і децентралізуване діяня. Разом з едукацийом іде конфронтация з тыма, што нас вымазуют. Може то быти так просте, як написаня одповіди на пост в соспільных медиях, аж по фізычну конфронтацию. Нашом цілю єст выкликати почутя дискомфорту в однесіню до метод вымазуваня. Жебы ся скінчыли, мусят быти звязаны з неґативныма консеквенциями.
Як мешкаш в Європі, то поінформуй о тым, же вымазуваня єст безспосередньо сперечне з вартостями, якы Європейчыкы нибы підтримуют. Тото поверне бесіду так, же заміст дискусиі о фальшывых тверджынях будут мусіли ся тлумачыти і вказувати, же поперают тоты вартости. Не глядаме диялоґу, хыбаль же в припадках несвідомого вымазуваня, де веце даст лагідне інформуваня. Пробы одповідати лагідні, «метода морковкы», піднимана през остатніх тридцет років, вказали, же не єст то ефектывна тактыка. Тепер пришол час «методы кыя» і навет дотеперішні русиньскы лідеры мусят зрозуміти, же іх методы перестаріли. Коли уж зачнете осягати успіхы в локальным просторі, подумайте, як можете іх перенести на шыршу скалю. Групы і орґанізациі, што зосереджают ся на системовых квестиях, з часом принесут дуже веце, як поєдны індивідуальны методы. Як не хочете або не можете взяти на себе тоту задачу, хосен може принести тіж опрацуваня освітовых материялів, жебы інчы ся вчыли робити тото саме. Єст вельо можливости, і кажда може внести штоси вартістного до нашой місиі.