Nakurto za symvoliku karpats'kych rusynuv

Karpatsjki rusynŷ – slovjansjkŷj narod u Centraljnuj Evropi, kotrŷj, jak y druhi narodŷ, maje svoju symvoliku. Krome osnovnŷch elementuv symvolikŷ, jak prapor, herb y himn, naša kultura bohata symvolamy, što odražat našu istoriju, tradyciji y skapčanostj yz rudnov zemljov. Osnovni symvolŷ karpatsjkŷch rusynuv – jich prapor, herb y himn.

Rusynsjkŷj prapor – jeden yz symvoluv rusynuv, utverdženŷj 23. Junija 2007. roku na 9. Svitovum rusynsjkomu konhresi u Syhoti (Rumunija).

Polotno rozdilenoje na syni, bili y červyni polosŷ u sootnošenju 2:1:1. U centri prapora rozpolahaje sja rusynsjkŷj herb. Herb sostavljat polovynu vŷsotŷ prapora. Sootnošenja bokuv prapora – 2:3

Rezoljuciji skr daje vŷznačenja okremych narodnych farb:

Synja farba – je farba hlubokoho neba, perspektyvne zobražinja panoramŷ karpatjskŷch hor, spodivanja sja na lipšu budučnostj, farba rozvažnosty, svižosty ducha i tila, bezkonečnoj robutnosty.

Bila farba – je tradyčna miroljubnostj, pohostynnostj, dobrožŷčlyvostj, tolerantnostj, supokuj, moralna i fizična čystota, vŷsoka kultura i pryrodnjŷj pacifizm Rusynuv.

Červena farba – asociacija všytkoho žyvoho, krasnoho, estetyčnŷj ideal Rusynuv, simbol aktivizaciji, projav zdorovlja čolovika.

V 2007 roci Narodnaja Rada rusynov Zakarpatja predstavyla sesj prapor u oblasnu radu, jak prapor Zakarpatsjkoj oblasty.

Okrem oficijnoho prapora, rusynsjki obščynŷ dakotrŷch krayn chosnuvut svoji «regionaljni praporŷ, kotri jich orhanizaciji korektuvut, dobavljavut dakotri figurŷ avadj minjavut koljorŷ prapora. Taki praporŷ chosnuvut rusynŷ, što žyjut u syrbiji, chorvatiji y poljščy. Rusynŷ u pudkarpatju (ukrajini) v druhŷch kraynach chosnuvut prapor, prynjatŷj na svitovum rusynsjkum kongresovy. Rusynsjkŷj herb utverdženyj 2007. roci Svitovŷm rusynsjkŷm konhresom u Syhoti.

Herb maje podobu francuzjkoho ščyta. Na livuj polovyni – 3 zoloti smuhŷ na svitlosynuj osnovi, a v pravuj polovyni – červenuj farbi – figura karpatsjkoho mydvidja yz odkrŷtŷm pŷskom, što stoyt na dvoch labach na zadnjum sribernum plani. Mydvidj symvolizuje karpatŷ, try zoloti smuhŷ – try rikŷ Už, Latorycju taj Tysu.

Za pervoj Čechoslovacjkoj respublikŷ bŷv herbom Podkarpatsjkoj Rusy, nŷni je herbom karpatsjkych rusynuv u cilum svitovy. Takže nysj je y oficijnŷm znakom Zakarpatskoj oblasty Ukrajinŷ.

U 2023 roci, na xvii. Svitovum kongresovy rusynuv bŷv schvalenŷj velykŷj herb Karpatsjkŷch Rusyniv.

Mydvidj i vovk stojat na bukovŷch vitkach, deržačy malŷj herb, a pud nymy pantlyk iz haslom “JA RUSYNJ BŶLJ, ESMJ, Y BUDU” verša a. Duchnovyča.

Himnom Karpatsjkŷch rusynuv usjoho svita je verš Aleksandra Duchnovyča «Ja rusyn bŷl jesjm y budu». Himn rusynuv Podkarpatja – «Podkarpatskye rusynŷ ostavte hlubokŷj son», stych kotrŷj prypysujut aleksandru duchnovyču. Melodiju na himn napysav kompozytor Stefan Fencyk.

Podkarpatskiy Rusynŷ

ostavjte hlubokij son!

Narodnŷj holos zovet vas:

Ne zabudjte o svoem!

Naš narod ljubymŷj

da budet svobodnŷj,

Ot neho da otdalytsja

neprijatelej burja,

Da sohryet spravedlyvostj

už y russkoe plemja!

Želanie russkych voždj,

Russkij da žyvet narod!

Vsy prosym vsevŷšnjaho,

Da poderžyt russkaho,

y dast vyka lučšaho!

Yz 1920 roku do aneksiji terytoriji pudkarpatja u sostav radjansjkoho sjuza, himn «Podkarpatskye rusynŷ» bŷv himnom Pudkarpatsjkoj Rusy (čechoslovakija), a pak Pudkarpatsjkoj Teryttoriji (Madjarščyna).

22 decembra 2009 hoda Zakarpatsjka oblasna rada po predstavlenju deputata jevhena župana (holovŷ Narodnoj Radŷ Rusynov Zakarpatja) utverdyla himnom Zakarpatsjkoj oblasty stych «Podkarpatskye rusynŷ…». No na danŷj čas himn faktyčno ne je utverdženŷj.