Много обывателю Пудкарпатя, котрі ся хоть и односят до русинськой індентичности, слабо штось знавут за русину другых держав. “Сплячі русины” – люди русинськой національности, што ищи ся не навернули до свої індентичности. Многі не знают, же и за кордоном жиє чилядь, котра “говорит, так ги мы”. Діля дакотрых стає чудно, коли видят таблы “по-нашому”, наприклад, у Словакії. Зато нам ся хоче накурто розказати за нашых русинув, што живут у другых державах, жебы донести до жителю Подкарпатя, же нашых по світу є доста. Є їх доста, а главноє мавут права – сут вызнані и мавут державну пудпору, якой не маєме мы.
На Востоці Словакії, на Пряшівщині компактно живут карпатські русины. Їх число досігат бульше 63 000 чол. Вызнаня тай пудпора державы туй замітна. У многых селах уже мож видіти двоязычні таблы и т.д. На території Словакії фунґуют русинські орґанізації, катедра русинського языка и так дале.
Айбо реалноє число русину Словакії на много май бульшоє. Словакії, як и Пудкарпатю, притаманна ґрупа “сплячых русинув” – русинув, котрі сокотят свою културу, держат ся звыку тай говорят по-русинськы, айбо не ся односят до русинського народу. Хоть туй ситуація май ліпша, айбо роботы ищи дуже много. Вірниками Словацькой греко-католицькой церкви числит ся бульше, ги 200 тисяч горожан Словакії, великоє число из них ґрупа “сплящых русинув”.
На Чехах є русинська діаспора, котра ся складат из людий, што не так давно прийшли из Пудкарпатя.
Наші русины-лемкы жиют у історичному реґіоні Лемковина. Айбо їх там не дуже много, через печально знану операцію “Вісла”. Май бульше они розметані по всюй Польщи, но їх число из каждым роком росте, в тому числови на етнічных зимлях. У Польщі лемкы тай їхня бисіда вызнані на державнум уровни. Фунґувут русинські орґанізації, лемкувська освіта пудпорує ся. Зато и наш народ потихы, айбо розвиват ся. Число їх досігат 10 500 чол.
У Мадярщині у селах Комлошка и Мучонь твердо ся держат русинськōй індентичности. За послідньым перепосом людности Мадярщины, число русину выросло до 7 111 чол. Но не треба забывати, же у Мадярщині, як и у Словакії, є бульше ги 300 000 греко-католицькых вірникув, большенство из котрых мадяризовані русины. Завто русинськых обществам сьої державы треба робити велику роботу по навертаню етнічных русину до свої індентичности. Нагадаєме, же у Мадярщині фунґуют русинські общества, є державна пудпора діля научной и културной діятельности. Недавно русины Мадярщины кодифіковали свуй варіант русинського языка.
Живут русины, и у Румунії. Офіційно їх 834, но в реальности число русину Румунії годно быти бульше. Тот край, де сут села из нашов чилядьов, кличе ся Марамуреш. Коли сь тот реґіон быв частьов великого Мараморошського комітата. Завто люди, што там живут, держат ся тых звыкув, што и наша чилядь в Марамороши. Бисіда у них читаво похожа на южномараморошськый діалект русинського языка.
У Хорватії, на території Славонії, живе 1343 русинув, у Сирбії – пиля 12-14 тисяч. У Сирбії, у Воєводині, русинськый язык вызнаный реґіональным. Туйкы наша чилядь мала тай має вшитко діля розвою – ошколованя, выдаваня, телевізія и вшитко инше. Лиш туй, русины ся не притісняли и мали шанс на выдносно нормальный живот у часы Декад Мовчаня. У Хорватії тай Сирбії фунґуют русинські орґанізації, учит ся панонськый варіант русинського языка, котрый быв уже давным-давно кодифікованый.
У Боснії и Ґерцеґовині русины тай русинськый язык тоже вызнані, хоть живе їх там офіційно 133 чол. Айбо русинськый язык записало рудным 700 чол.
Не треба забывати, же дуже много потомку карпатськых русину Пудкарпатя, Пряшівщины тай Лемковины живут у Америці в тому числі и Латинськуй (Бразилія, Аргентина и тд.). У США ныні пиля 620 000 потомку карпатськых русинув. Інтересно, што даже и у Австралії оціночно живе 2500 русину авадь їх потомкув.
Завто треба нам знати, же нашых русину по світі много, хоть народ наш, кидь руняти, немногочисленый. Русинські діаспоры сут у Сирбії, Хорватії, на Чехах тай у Америці (США тай Канада). У Польщи, Словакії, Мадярщині тай Румунії – русины жиют май бульше на свойих корінных зимлях. Карпатські русины жиют не лише в Пудкарпаті, а и у другых державах, де они сут вызнаными на державнум уровни.