Здоровлю!

Остатнїм часом люде з Украіны часто ня ся зьвідуют як ім навчыти гварити по-лемківскы? Легко! Лем не зволїкайме, а выобразме, же Вы тот чловек, же хце зачати гварити 🙂 Отже:

1. Добрі ся замотивуйте

Найперше дайте си одповід: пошто Вам знати лемківску? В 99% припадків чловек хце знати лемківску, бо має лемківскє коріня. Тым вывченя лемківской бесїды ся ріжнит, наприклад, од вывченя анґлїцкой бесїды. Знаня анґлїцкой дає Вам ружны особисты выгоды: в працї, в вандрівках і т.є. Знаня лемківской тых особистых выгод не дає – до того треба быти готовым – знаня лемківской дає соспільны выгоды. Знати лемківску треба, бы быти лемком, бы зберечы наш лемківскый рід. Фактичнї, наш цїлый земный сьвіт не барз втратит, коли лемко не буде знал анґлїцкой / французкой / нїмецкой / еспанской, – але наш малый лемківскый сьвіт барз втратит, коли лемко не будете знал лемківской і, зрештом, згыне. Вы – супергерой, котрый має спасти лемківскый сьвіт! 🙂 За то не глядайте про себе даякых выгод, а глядайте любови, бо вшытка мотивация, жебы вывчыти лемківску, бере ся од любови до свого рідного…

2. Слухайте лемківску музыку

Лемківска музыка – то є правдивый скарб! Я’м певен, же она каждому ся полюбит – а маме дос і автентичного, і модернового. Музыку мож глядати на YouTube. Приміром, гев: Складжай руснацкой пісні.

Слухаючы музыку, прібуйте легонько сой підсьпівовати. Так Вы несьвідомі запамятате кус лемківскых фраз а слів:

«А ты, мила, а ты, мила, што здумала?», – повтарили, запомнили си «што здумала?», – юж! Видите, як жена штоси з усьмішком міркує? То зьвідайте ю што здумала?

«Моя любов знат лем тебе, не ход ку двом, прид до мене…», – повтарили, запомнили си «прид до мене», – юж! Тепер, коли когоси кличете до себе в гостї, кажте му прид до мене.

Не повірите, але тота метода працує! 😉

3. Чытайте по-лемківскы

Добрі буде, якбысте купили даякы лемківскы книжкы, але знам, же в Украінї тото не є просто. Дяковати Богу, жыєме в цифрову епоху, за то можеме глядати новины по-лемківскы на lem.fm ци radio-lemko.pl. E-книжкы можете глядати гев: lemko.org.

4. Пиште по-лемківскы

…до лемків. Коли пишете, Вас нихто не сьпішит. Вы мате час подумати, сформовати мысель, выправити написате. Тото єст злоте правило – до лемків пишеме лем по-лемківскы! Так поможете з лемківском не лем собі, але і тому лемкови, котрому пишете.

P. S. Можете спрібовати писати по-лемківскы вершы, тото добрі «препомпує» мозґ 🙂

P. P. S. Не бійте ся робити хыбы! Не хыбыт лем тот, хто нич не робит 😉 Базова лемківска ґраматика: Ту і Ту.

5. Прібуйте гварити по-лемківскы на улици

З незнаємыма людми все є легше! Незнаємы люде не будут Вас остро критиковали. По-перше, чысто культурнї, тото не пасує. По-другє, чуджых люди, праві, мало інтересує як Вы гварите – лем жебысте могли медже собом порозуміти 🙂

• Як видите когоси зо своі брамы в будинку – поздоровте го по-лемківскы: «Добре рано!», «Добрый ден!», «Добрый вечер!», «Витам!» і т.є.
• Як ідете до маленкого склепу, можете ся зьвідати спродавця: «Ци мате сьвіжый хлїб?», «Кіко (коштуют) тоты огуркы?», «Дайте мі іщы молоко», «Зважте мі того пляцка – деси ґрам тристо – кус, мі чысто до кавы».
• Як ся знаємите з кымси новым, прібуйте затягати на лемківскый акцент (наголос), вставяти лемківскы слова до розмовы: «лем», «юж», «барз», «мі», «был» і т.є. Тото Вам поможе потім збороти страх перейти з новым знаємым на чысту лемківску, а новому знаємому одраз даст ясну вказівку, же Ваша рідна бесїда (і в голові, і в бытї) є одмінна од доталь му звыклой украінской. Най каждый новый знаємый си думат: «…це тільки зі мною він старається говорити українською, а сам він якийсь не такий…» 🙂

6. Прібуйте гварити по-лемківскы з лемківском родином

Не варта сьпішити, лїпше зачати од малого. Як мате жывых дїда-бабцю, позьвідайте ся іх о ріднім селї: о рідных, о звыках… А як стары юж не вміют гварити по-лемківскы, то бодай дос добрі памятают як гварили іх дїдо з бабом ци нянько з мамом. Як хтоси з родины і підтримат Вас у замірі перейти на лемківску, то найперше то будут Вашы лемківскы дїдо з бабцём.

P. S. Часами быват, же інны близкы не будут подїляли Ваш інтерес до лемківского – то й добрі, най буде так – головнї, же Вы твердї знате, чого хцете.

P. P. S. Лемківска гвара з Вашого села може кус ся ружнити. Наприклад, в селї Завадка Рыманівска ци в селї Гырова в орудникови кажут не < руком, ногом >, а < руков, ногов >. Вашы рідны можут Вам о тім повісти і жебы підтримати языкову традицию рідного села, не злї буде ся іх дослухати. Приміром, в неформальній бесїдї я ся старам наслїдовати гвару з мого села Кіньской 🙂

7. Глядайте колєґ-лемків

З колєґами-лемками є шанса разом перейти на лемківску. Так Вам буде і весело, і корисно 😉

8. Як мате дрібны дїти – гварте з нима по-лемківскы

Так Вы не лем выховате дїтину лемком, але і самы зможете перейти на лемківску. Вы будете чытали своі дїтинї лемківскы байкы, повідали дїтинї о ружницї медже ябком а грушком, медже зимом а ярём (весном). Мате добру можливіст вчыти лемківску разом ❤️

9. Як мате зьвіданя ци проблємы – пиште до мене.

Я завсе каждому рад 🙂

Гварме по-лемківскы разом!