Курта публікація 5: Карпатські русины: Кōрінный народ пōдкарпатя, но не сепаратисты

Не раз чōлōвік, што ся рахує карпатськым русином стрічат ся из русинофобійов. Май часто віртуально, у соцмережах и другых інтернет ресурсах. Треба йому лиш выдкрыто заявити про тото, ож вӯн карпатськый русин, высловити пӯдпōру русинськӯй ідеї про індентичнōсть, бисїду и културу, та рано, ци пӯзно, поєдны особы, авадь проплатичнї боты, зачнут писати такōму чōлōвіку примітивнї неґативнї коментарії. Кидь чōлōвік ся втягне у русинськоє двиганя, тоды пӯдлых припадкӯв буде бӯльше. Русинськоє двиганя рōзуміє ся, як закōннї дії направленї на вызнаня карпатськых русинӯв на загальнодержавнōму уровни и реалізовані вшиткых їх прав на оснōві украйинського законодавства. Но кидь чōлōвік высловлює ся про свої закōннї права, не нарушає закон, тото не выдрылит выд нього русинофобӯв, кōтрі лиш выд слова “русин” из пінōв в рōтї зачнут друковати бітїжну писанину. 

На исе бы ся мож не творити, айбо атакы русинофобӯв выдрылює  дакотрого чилядника выд выдкрытōй пӯдпоры русинськōй індентичности. Датко вōліє пак мовчати, ги што сь доказовати. Май слабый імунїтет выд інфоатак русинофобӯв мают “сплящі русины”. Чōлōвік, што ищи не дӯйшōв до індентичности буде вōліти зась быти пасивным. А датко, тко через разнї причины має мінімальнї знання про рӯдный народ и Отцюзнину, гōднї попасти пӯд вплыв аґресивнōй антирусинськōй пропаґанды, и раховати вшитко своє, як враждебноє. Богужаль, сякі припадкы уже были. Завто треба бороти ся из русинофобійōв, не пӯддавати ся аґресивнōму вплыву.

Борьба из русинофобійōв тай другыми формами враждебности тай дискримінації вымагат общых сил людности тай індивідуальных дїй. Нам важно чим бӯльше розказовати за істōрію, културу тай традиції карпатськых русинӯв тай про їх вклад у общественный тай културный розвōй. Треба тото говорити на уровни села, відика, района и цілого реґіōну. Наводити приміры на прикладї рӯдного поселеня, знаных русинськый людий и так дале. Треба ширити знаня, котроє годно помочи розорвати стереотипы тай повысити уявленя про русинӯв. Маєме рōзуміти, ож треба паровати мӯцный фундамент, де наша чилядь буде кріпко стōяти на патріотизмі до вшиткого рӯдного. А антирусинську ненависть мож увидїти не лише у форматї неґативных коментарӯв, а цїлōй медіа компанії. Завто треба, убы наші люди рōзуміли, де правда, а де брехня, убы ся не вели на провокації.

Мы не маєме тихо позирати, кōй на нашу чилядь иде русинофобська атака. Маєме розвивати общественську пӯдпōру, убы видко, ож русин за русина кріпко стойит. Дуже важно, кидь будеме пӯдпоровати єден другого у час русинофобії. Думайме за вшиткі возможні варіанты, главноє не лишайме чōлōвіка єден на єден из дискримінацїйнōв аґресійōв, убы чула ся моц нашōй сōлідарности.

Уже’м написав, ож маєме ся держати ворохом. Тото дуже важно, ищи у днешный час, коли дуже много нашōй чиляде є за гатаром, у Словакії, Чехії и дись инде. А русинофобія тото не лише паскуднї коментарії у соцмережах, тото активна пропаґанда ненависти до вшиткого русинського.  Не треба забывати, ож за ґатаром мож май активно выступити против ненависти. Туй мож выдкыто, но адекватно, заявити про свою індентичнōсть, а ненависть провокатōрӯв убертати такуй против них. Кидь ōпубліковати неґативні коментарі, заявы такых лиць, то много адекватной чиляде стане из пӯдпōрōв на ваш бӯк.

И як бы не было, мы ся не маєме ōпущати до примітивного уровня русинофōбӯв. А из тыми, тко просто ōбдуреный, и має фальшивоє уявлення про карпатськых русинӯв тай Пōдкарпатя, маєме прōбовати вести дїалōґ. Мусиме и из сякыми людьми заприказовати и попрōбовати пōрōзуміти їхньоє позираня, а главноє дӯйти до того, чōму ōно антирусинськоє. Дальше пак наводити свōї контраарґументы. Даколи выдрытый  інтелектуальный діалоґ годен пōміняти ставліня людий. Додатковоє обговореня русинськōй темы може перемінити уявленя про наш народ тай розогнати стереотипы. Много людий стали русинофобами через активну враждебну пропаґанду окремых лиць, у котрых антирусинська дїяльнōсть тото смысл живота.

Ōни рōблят заявы и ширят брехливу інформацію на великоє число людий и навязувут мысль, ож карпатські русины май паскудноє, што може быти на світї. Из сякыми персонажами у нас бисїды неякōї быти не годно, айбо из їхньыми “жертвами” треба говорити и доносити правду за русинӯв.

Бороти ся из русинофобійōв треба буде ищи дōвго. Но фурт треба тото робити так, убы из бōку усе вызирати порядным чōлōвіком. Не треба ся ōпущати до уровня проплаченых бōтӯв тай другых лиць, што лиш глядают кōнфлікт тай проявляют аґресію. Проти нашōй правоты тай знань ōни не вчинят нич. Главноє не вести ся на провокації, не ити на выдкрытый конфлікт, котрого так хōтят русинофобы. Рōзумійте, ож даколи ліпше їх іґноровати, бо они лиш добивают ся аґресії в отвіт, убы найти зацепку и обвиняти наш народ у вшиткых бідах.

Но не усе треба мoвчати. Де видиме, ож прояв аґресії переходит вшиткі моральнї и закōннї межі, за вто треба говорити и заявляти на ширōку публіку. Кидь, удасть ся зробити активный розголос сиї проблемы, найдеме пӯдпōру выд многых людий русинськōй и нерусинськōй національности.