Курта публікація 1 – Карпатські Русины – Корінный народ пōдкарпатя (закарпатськой Области)
Русинська ідентичность – исе наша історія, бисїда тай традиції, што вєдно из нами стороччами. Закоріненї у Центральнӯй Європі, карпаторусины мают унікальноє наслїдство, што заслужило на вызнання тай всокоченя. У епоху ґлобалізації русинам, тай людям, котрі мают русинськоє коріня, важно робити активнї шагы дїля всокоченя свої ідентичности. Ися курта публікацїя окреслює важность всокоченя русинськой ідентичности тай придлагат практичнї совіты, як помогти людям дӯйти до сьої цїлї.
Мoї публікації в перву очирідь дотуляют ся ипен Подкарпаття. Айбо ися публікація пӯдыйде русинам всьої Карпатськой Руси тай діаспорам. Спиршу, убы сокотити індентичность, треба до ниї дӯйти тай мати про неї розуміня. Рoзуміня індентичности, буде ся складати из трьох аспектӯв:
Історії, бисїды и єї дїалектӯв тай културных традицїй.
Дїля сього нам треба досліджовати історію русинӯв, їх походженя, міґрації тай реґіоны, які они традиційно заселяли. Узнавати за русинську бисїду и єї дїалекты, што є важнов частьов індентичности. Важно выдкрывати про ся рӯднї традиції: співанкы, танці, фольклор и так дальше. Исе є основа, фундамент індентичности. Но на сьому не кониць, треба муровати стїны. Мусиме розуміти, що не єдна держава не буде помагати, тручати нас сокотити свою народность и бисїду. Вшитко маєме робити самі, часто без пӯдпоры, ги, приміром, подкарпатські русины.
Што дальше годен робити чоловік, убы кріпив індентичность у себе дома тай у своюй родинї? Хосенно дїля каждой русинськой фамілії, документованя родиннoй історії. Добре каждому русинови дослїдити коріня свої родины тай вчинити генеалоґічне дерево, убы розуміти свй родовӯд. Не треба забывати тото, што усі выдокладуют, а пак жалуют, што не устигли зробити – збирати історії, фіґлї тай уснї переказы выд старшины, старой чиляди, убы передати їх будучным поколіням. Сокотїт старі фотоґрафії, документы тай предметы, котрі мають історичноє значеня дїля вашой родины.
Бисїда – важна часть індентичности. Пропаде бисїда – пропаде и народ, завто ї маєме сокотити, мусиме говорити и писати рӯднов бисїдов. Што годнї сьме робити дїля єї всокоченя тай розвою? Бисїднї курсы, богужаль, не найдеме, завто мож поглядати ресурсы у інтернитї, убы учити бисїду тай практиковати ї. Дальше, што дуже главноє, гōвōрім по-русинськы! Каждый на своюму діалектї из другыми русиноязычными людьми.Важно мати контакт из людьми каждого реґіона Пōдкарпатя тай даже, по можности, Лемковины, Пряшовщины, Марамуреша и діаспор. Так будеме чути усякі дїалекты и збагачовати си бисїду. Дальше пак, кидь бы позволяла ситуація, на містах основати клубы русинськой бисїды, убы практиковати тай популяризовати рӯдный язык по свойих селах тай городах.
Читаво важна дїля всокоченя індентичности є култура. Русинам треба ходити на културнї фестивалї тай мироприятя, убы углубити ся у традиції, фольклор тай сохташ. Не треба забывати учити ся варити русинські стравы. Каждый динь, на рано, полуденок тай вичирю, варім нашоє, традиційноє и смачноє. Най наші стравы будут главнї фурт на каждӯй гостинї. Маєме также досліджовати русинськоє народноє умільство тай ремесла, такі ги вышивка, лозоплетеня, и так дальше. По можности, чинити свої выробы.
Мы маєме быти вєдно тай капчати ся до русинського двиганя. Каждый из нас ся годен прикапчати до русинськых орґанїзацїй, стати активным учасником якого сь місного, авадь межинародного общества. Дуже важным дїля нас є інтернет, де годнї сьме ся контактовати через ґрупы тай форумы у соцмережах.
Маєме сокотити свою індентичность, исе точно. Айбо не годнї сьме думати каждый лиш за себе. Маєме ся дїлити знанями, учити другых того, што знаєме самі. Дїлім ся свойими знанями про русинську тематику из цімборами, колеґами тай жителями поселень. Выступайме за включення русинської історії, културы и бисїду у школьні проґрамы хоть факультативно. Давайме у бібліотекы русиноязычну літературу.
На останок повім, ож всокоченя русинськой ідентичности є благородным дїлом, што обезпечит безперерывность унїкального и цїнного културного наслїдства. Кидь будеме розуміти и знати свою історію, бисїду тай традиції, документовати родинну історію, учити бисїду, честовати културу, контактовати из другыми русинами тай давати свої знаня другым, та мы самі годнї мати важну роль у всокоченю тай продвиганю русинськой ідентичности дїля будучных поколінь.